توافقنامه ژنو

روزنامه گاردین، توافق هفته گذشته میان ایران و ۱+۵ را نمونه‌ای از پیروزی دیپلماسی عنوان کرد که تغییر بزرگی در خاورمیانه ایجاد کرده و می‌تواند برای حل بحران سوریه نیز کاربرد داشته باشد.

به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه گاردین در مطلبی به تحلیل توافقنامه ژنو و احتمال کمک آن به مذاکرات صلح سوریه، پرداخت و نوشت: تعامل با ایران، جدیت درباره مذاکرات را نشان داد؛ موضوعی (جدیت) که مدت‌ها وجود نداشت و همین جدیت می‌تواند کلیدی برای مذاکرات صلح سوریه باشد.

ولی نصر، رئیس موسسه جانز هاپکینز هفته گذشته در گفت‌وگو با روزنامه «نیویورک‌تایمز»، توافقنامه موقت در ژنو درباره برنامه هسته‌ای ایران را اینگونه توصیف کرد: «مهم نیست شما چگونه فکر می‌کنید، این توافقنامه یک توافق تاریخی بود. این توافقنامه تغییری بزرگ در منطقه ایجاد کرد و کل صفحه شطرنج را دوباره بازچینی کرد».

در بخش دیگری از مطلب روزنامه گاردین آمده است: فقط این نیست که ممکن است نقشه خاورمیانه تغییر کند. مسئله چشمگیرتری وجود دارد. بحث توافق میان ایران و گروهی از قدرت‌های جهانی به رهبری آمریکا، بعد از سه دهه اصطکاک شدید، دستاورد مهمی برای دیپلماسی، در پایان دورانی به شمار می‌آید که مدت‌ها در آن حرف استفاده از قدرت نظامی آمریکا برای حل مشکلات بوده است. 

به نوشته این روزنامه انگلیسی، بعد از سال‌ها حرف زدن درباره جنگ و چانه‌زنی، دیپلماسی بین‌المللی بار دیگر به دستورکار بازگشت. مشاور سیاست خارجی آمریکا در هفته گذشته گفت: «ما از وجهه نظامی در سیاست خارجی‌مان به وجهه دیپلماتیک تغییر مسیر دادیم».

در ادامه این گزارش آمده است: هر چند باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در حلقه‌های خاصی، به خاطر سخن گفتن از جنگ مورد انتقاد قرار گرفت، اما تمایل او برای نزدیکی به دشمنان آمریکا، همواره عاملی تشویق کننده بوده است.

گاردین در بخش دیگری از مطلب خود نوشته است: دیپلماسی، خطرناک و پیچیده، پر از توافق، خسته‌کننده و اغلب فاقد جذابیت است. در مشکلات پیچیده، دیپلماسی اغلب به چیزی بیشتر از کمی خوش شانسی نیاز دارد یعنی انطباق و هماهنگی «خصوصیات شخصی» با «اوضاع و شرایط» و سپس تمایل برای نفوذ در این فرصت‌ها. در مورد ایران، این شرایط با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران با یکدیگر همزمان شدند.

به نوشته این روزنامه، در حالی که ما شاهد آشتی کامل با ایران هستیم، توافقنامه موقت شرایط مسائل منطقه‌ای را فراتر از خاورمیانه تغییر داده است. تعامل با ایران، جدیت درباره مذاکرات را نشان داد؛ جدیتی که مدت‌ها وجود نداشت و اکنون می‌تواند کلیدی برای مذاکرات صلح سوریه در بحرانی باشد که کل منطقه را بی‌ثبات ساخته است. این امر پروسه شفافی را ایجاد کرده است که فرصتی را برای واشنگتن و مسکو فراهم می‌سازد تا به طور سازنده با یکدیگر همکاری کنند.

گاردین در انتها نوشت: میراث جنگ‌هایی که (ظاهرا) هدفشان به وجود آوردن ثبات است، همواره جنگ بیشتر و بی‌ثباتی بیشتر بوده است. بعد از اینکه جنگ با شکست روبرو شده است، (به کارگیری) دیپلماسی بار دیگر امکان‌پذیر می‌شود. حوادث هفته گذشته بر اصولی در روابط بین‌الملل تاکید کرد و آن اینکه مذاکرات حتی از نوع پیچیده و مشکل‌ساز آن، می‌تواند باعث پیشرفت در مشکلات دشوار شود.