ایمنی در صنعت :
اصولاً ایمنی صنعتی رشته ايست گسترده که به مجموعه تدابیر، اصول ومقرراتی گفته میشود که بابه کارگرفتن آنها میتوان نیرویانسانی و سرمایه را دربرابر خطرات گوناگون در محیطهای صنعتی به گونه ای مؤثر و کارا نگهداریکرد و به اینوسیله یک محیطکار بیخطر و سالم برای افزایش کارایی کارکنان بهوجود آورد.
ایمنی به طور صددرصد و مطلق وجود ندارد و عملاً هم هیچگاه حاصل نخواهد شد از اینروست که گفته میشود ایمنی حفاظتنسبی در برابر خطرات است.
یک مکان، یک کارمعین و یا یک دستگاه زمانی ایمن انگاشته میشود که احتمال خطر مرگ، مجروح شدن و یا ابتلابه بیماری برای کسانیکه درآنجا بوده یا با آن دستگاه کار میکنند درحدقابل قبول پایین باشد.به طورکلی، میتوان چنین گفت که میزان خطر قابل قبول با پایین آمدن سطح ایمنی، افزایش و با افزایش سطح ایمنی کاهش مییابد.درواقع بهداشت حرفه ای بیماریها را کاهش میدهد و ایمنیصنعتی به کاهش تمام خطرات میپردازد.
عوامل اصلی در مدیریت ایمنی:
1- برنامه ریزی ایمنی
2- سازماندهی ایمنی و فعالیتهای آن
3- هدایت برنامه های ایمنی
4- کنترل عملکردها و نتایج حاصله
بهداشت به معنای مصون داشتن کارکنان از بیماری و سالم نگهداشتن وضعیت جسمانی و روانی آنهاست. ایمنی به معنای محافظت کردن کارکنان از آسیبهای مربوط به حوادث کاری است. این عوامل حائزاهیمت است، زیرا کارکنانی که از سلامتی برخوردارند و در محیطی ایمن کار میکنند ثمربخشت رند. به ایندلیل مدیران آینده نگر، حامی برنامه های پیشرفت بهداشت و ایمنی هستند. امروزه به دلیل ملاحظات قانونی تمام سازمانها موظف به مراقبت بهداشت و ایمنی کارکنان خود هستند.
لازم به ذکر است که اصولایمنی و بهداشت حرفه ای نیز علاوه بر اثرات غیرمستقیم بر بهرهوری و بازده اقتصادی واحدهای صنعتی، به طور مستقیم بر این موارد تأثیر دارد.
بطور کلی خسارات مالی یا جانی، عواقب و پیامدهای منفی تمامی حوادثصنعتی را تشکیل میدهند.
بنابراین وقوعحوادث یا سبب آسیب دیدن دستگاهها و تجهیزات، موادخام، محصولات یا محیط کار میشود و یا صدمات غیرقابل جبران جسمی و جانی را به همراه خواهد داشت.
مزایای توجه به رعایت اصولایمنی و بهداشتحرفهای به شرح زیر است:
برای کارگر :
1- افزایش روحیه
2- کاهش فشار کار
3- کاهش جراحات و صدمات
4- کاهش حوادث
5- افزایش راحتی
6- افزایش حفظ رفاه و سلامتی
7- افزایش سطح بهداشت کار
برای کارفرما :
1- کاهش حوادث
2- افزایش کیفیت محصول
3- افزایش کارایی کارکنان
4- کاهش خطاها
5- کاهش مخارج درمانی کارگران
6- استفاده بهتر از نیروی انسانی
7- کاهش مخارج تولید.
لازم است مدیران و کارفرمایان به اهمیت و ارزش حفاظتصنعتی پی ببرند.باید از زیانهای مادی ناشیاز حوادثصنعتی (اعم از مستقیم و غیرمستقیم آگاهی داشته باشند مضافاً از همه مهمتر به ارزش و منزلت عامل انسانی و سلامت او توجه کند.لازم است مدیریت بر تمامکارکنان و محیطکار تأثیر داشته باشد وعوامل ایمنی محیط را که در کمکردن حوادث مؤثرند به نحو مطلوب بشناسند و کوشش و توان خود را در حفظ و سلامت کارکنان و ماشینآلات به نحو مطلوب مصرف کند.
ایمنی شرایطی است که منابع انسانی را از عوامل مضری که میتواند سلامتی آنان را به خطر اندازد، مصون میدارد مسئولیت عمده ایمنسازی محیطکار بهعهده مدیران سطوح بالای سازمان بهویژه مدیران پرسنلی است. البته اهمیت همکاری کلیه کارکنان را در محیطامن نمیتوان نادیده گرفت.
بهعبارتدیگر ایمنیکار عبارت است از:فراهم آوردن موجباتی که از بیماریها و حوادث ناشیاز کارهای صنعتی جلوگیری میکند.یعنی هر چه تعداد حوادث ناشی از کار کمتر باشد میتوان گفت که ایمنی بیشتری در محیط کار وجود دارد.
مهندسیایمنیصنعتی مسائلی که ایمنکردن محیطکار موردتوجه قرار میگیرند عبارتند از:
الف- پیشگیری از حوادث
ب- عوامل انسانی
ج- طراحی و جانمایی دستگاهها و تجهیزات
د – مدیریت و راهبری ایمنی
ه – آموزش
و – بازرسی
حیطه فعالیت مهندسیایمنی امروزه گستردهتر شدهاست و به شاخهها و گرایشهای گوناگون دانشگاهی گسترش یافته است که عبارت است از :
1- مدیریت خطر
2- پیشگیری از خطرات
3- مهندسی آتش سوزی
4- کنترل خطر
مدیریت، مسئولایمنی و بهداشتکارکنان است، همانگونه که یک مدیر برای بهرهوری و سودآوری مسئولیتی سنگین دارد، درمورد ایمنی و بهداشت نیز چنینوضعیتی صادق است تولید ازدسترفته ممکناست ازطریق بهبود مدیریت مجدداً بهدست آید. اما هیچراهی برای جبران تلفاتانسانی که درنتیجه بروزحوادث حاصل میشود، وجود ندارد. ایننکته موردتوافق متخصصان علممدیریت است که تنها 15 درصد از مشکلات سازمان یا کارخانه ممکناست به وسیله کارکنان حل و کنترل شود، درصورتیکه 85 درصد این مشکلات را میتوان ازطریق مدیریت مهار کرد.