تعداد بازدید 190

sara

شاید برای کسانی که چندان با ژانر دوست داشتنی و فراموش شده «وسترن» آشنایی نداشته باشند ، دریافت ۵ جایزه اسکار سال ١٩٩٣ توسط این فیلم کمی عجیب باشد.اما چنان که در ادامه می آید نابخشوده از اولین فیلم های ژانرشکن به شمار می آید که راه را برای دیگر فیلم های منهدم کننده قواعد ژانر در سالهای بعد مانند «آماتور- هال هارتلی/١٩٩۴» ، « مرد مرده - جیم جارموش/١٩٩۶» ، «شالوده شکنی هری-وودی آلن/١٩٩٨» و...گشود.
مختصری درباره ژانر وسترن
ژانر وسترن به عنوان یکی از محبوب ترین ژانرهای تاریخ سینما در طول ٣ دهه (١٩٧٠-١٩۴٠) دارای موتیف های مضمونی و ساختاری ویژه ای است. آنچه که مخرج مشترک فیلم های این ژانر به حساب می آید ترکیبی از «تنهایی» ، «سفر» ، « ششلول بندی» و «اسطوره سازی» می باشد. در نیمه دوم قرن ١٩ خاک سرزمین جدید -امریکا- کشاکش نبردهای بسیاری میان سفیدپوست ها و سرخپوست ها و نیز میان سفیدپوستان جنوب و شمال امریکا بود(جنگ انفصال). در این میان «کابوی» ها - گاوچران ها- هفت تیرکش هایی بودند که با قدرت اسلحه و مهارت تیراندازی خود امرار معاش می کردند و معمولا سه دسته بودند.
الف - « کابوی» هایی که برای دفاع از زمین و مزرعه خود در برابر حملات راهزن ها اسلحه می کشیدند.( برای مثال رجوع کنید به فیلم «کلمنتاین محبوب من- جان فورد/١٩۴۶»

هنری فاندا در کلمنتاین محبوب من
ب - دسته ای به عنوان «جایزه گیر» در قبال دریافت پول برای از بین بردن اشرار اجیر می شدند و در واقع اولین نمایندگان مردم برای تامین امنیت و قانون به شمار می آمدند.(رجوع کنید به فیلم « به خاطر چند دلار بیشتر - سرجو لئونه / ١٩۶۵»

کلینت ایستوود در خوب / بد / زشت
ج - عده ای نیز برای انتقام گیری با سرخپوست ها و احیانا نجات زنان ربوده شده مبارزه می کردند( رجوع کنید به «جویندگان - جان فورد / ١٩۵۶)

جان وین در جویندگان
وسترن تاریخ گذار سرزمین جدید از نبرد و صحرا و بی قانونی به سمت تمدن و شهرنشینی است و در این میان سینما به عنوان هنر عصر جدید و صنعت رویاپردازی و اسطوره سازی ، آشکارترین عرصه مبارزه نمادین خیر و شر در هیات کابوی خوب و فرد شرور تلقی می شد.
تا قبل از وسترن های « سرجو لئونه» - معروف به وسترن های اسپاگتی - این مبارزه شکل مطلق رویارویی خیر و شر بود و کابوی خوب - اغلب با هنرپیشگی «جان وین» - «هنری فاندا» ، «برت لنکستر » و..- در مقابل ضد قهرمان هایی پست و بزدل و سیاه قرار می گرفت. سینمای لئونه اولین خدشه شوخ طبعانه بر این قاعده کلی بود.
نابخشوده
« کلینت ایستوود» که خود قهرمان بی نام « وسترن های اسپاگتی لئونه» است این بار در سنین پیری در نقش بازیگر نقش « ویلی » و کارگردان ظاهر می شود.«ویلی» هیچ کدام از مشخصات کابوی های ذکر شده را ندارد. تنها و خسته است و گناه نابخشودگی در برابر گذشته سیاهش را مثل صلیبی به دوش می کشد. پیر و منزوی است ، نمی تواند بر زین اسب بنشیند و با تفنگ اسپنسر رفیقش هم قادر به شلیک صحیح نیست. با خوک هایش مشغول است و مردی تمام شده بشمار می آید ، با تمام اینها به خاطر تاثیرات همسر فقیدش از گذشته خود نادم است و خانه ای دور از همه ساخته است.
آنچه که نابخشوده را از تمام وسترهای « جان فورد» ، « هاوارد هاکس » ، «سام پکینئ پا » ، « آنتونی مان» و... جدا می کند هنجارشکنی های آن است. بر خلاف تاریخ سینمای وسترن ، قهرمان دیگر اسطوره نیست ، « ویلی» نه به سادگی می تواند آدم بکشد و مهم تر نه این کار را برای خود افتخار می داند. ویلی یک شکست خورده است و وقتی در پایان عصیان و سبعیت خود را - این بار به جای ٣ نفر ، همزمان ۵ نفر را می کشد- به نمایش می گذارد باز هم خاطره های تلخ خود را زنده می کند. او محکوم به زیستن است.
در تاریخ وسترن « خانه» به شکلی نمادین به عنوان نماد تمدن و آرامش زندگی شهری و در تقابل با صحرا و کاکتوس ! هایش (نماد بی قانونی و زندگی وحشی) قرار می گیرد. ویلی وقتی با گذشته اش وداع می کند خانه ای دور از شهر می سازد و به انجام کارهای معمولی می پردازد. همین طور کلانتر هم به عنوان نماینده قانون مدام د رحال ساختن خانه اش نشان داده می شود.
از نگاه فرمالیستی
فیلم با تصاویر سرخ غروب شروع و با آن نیز تمام می شود. در این حلقه بسته فرمی (از غروب تا غروب) حوادثی شکل می گیرد که این با اسارت و تقلای نافرجام ویلی برای رهایی از شلیک واسلحه و...همخوانی دارد. در بسیاری از تصاویر « لانگ شات» و« اکستریم لانگ شات» از عدسی های « تله فوتو» - عدسی هایی با فاصله کانونی بسیار بالا- استفاده شده است تا با کم شدن عمق صحنه و تخت شدن آن جلوه های بیشتری از منظره ها و طبیعت زیبا - در تقابل با خوی کابوی ها - به چشم آید. بنا به سنت سینمای امریکا هر سکانس از فیلم دارای بار دراماتیک بسیار زیادی است. روایت به صورت راوی « دانای کل» در دو مسیر شهر « بیگ ویسکی» و ماجراهای سفر « کید و ویلی و تدی» در آمد و رفت است که تا یک سوم پایانی فیلم این دو مسیر به هم می رسند. از دیگر خصوصیات فیلم این است که «ایستوود» از تدوین سریع با تعدا کات های زیاد استفاده می کند که این امکر نیز مدام بر تنش فیلم می افزاید. هم چنین فیلمبرداری صحنه های سب به روش « low Key» - با نور حداقل - انجام شده است تا رنگ خاکستری رنگ غالب فیلم باشد.
در پایان با اینکه نابخشوده پایان یک ژانر و شخصیت ویلی افول یک کابوی را نشان می دهد اما این فیلم شروعی دوباره و با شکوه برای « کلینت ایستوود» - مرد تمام ناشدنی -سینما بود و باعث شد تا بعد از ان تا امروز ایستوود شاهکارهایش را مسلسل وار به تاریخ سینما عرضه کند.

نویسنده : م.ملک www.andishesara.com

تعداد بازدید 190 نقدفیلم نابخشوده
نویسنده	پیام