حضرت صادق (ع) فرمود

: تعجب دارم از کسی که از چهارچیز میترسد و چگونه به چهار چیز دیگر پناه نمی برد ؟

کسی که ترس بر او مستولی شده باید متوجه باشد که خدا فرمود : (( خداوند ما را کفایت

میکند و او پشتیبانی خوب برای ما هست )) و در دنبال این جمله فرمود : آنها به نعمت

خداوند رسیدند و پروردگار از فضل خود آنها را بی نیاز ساخت و هرگز بدی به آنان

نخواهد رسید. تعجب دارم از کسی که اندوه او را فراگرفته و متوجه این آیه شریفه نیست

که (( نیست خدایی مگر آن خداوند یکتا خداوندا تو پاک و منزهی و من از ستمکاران هستم

)) ، و پروردگار در دنبال آن فرموده : (( ما او را اجابت کردیم و از غم و اندوه

رهانیدیم و همین طور مومنین را نیز نجات می دهیم )) تعجب دارم از کسی که به او مکر

شده و فریبش داده اند به این آیه شریفه پناه نمیبرد که : (( واگذاشتم همه کارهای

خود را به خداوند و پروردگار به امور بندگان بینا است )) ، و در دنبال آن فرموده :

خداوند آن بنده خود را که امورش را به او واگذار کرده از مکرها و اندیشه های فاسد

آنها حفظ خواهد کرد. تعجب دارم از کسی که طالب زینتهای دنیا است چرا به این آیه

شریفه توجه ندارد که : (( نیرویی جز خداوند در جهان حکومت نمیکند و مشیت او در همه

امور جاری است )) و در دنباله آن آیه فرمود : مرا می نگری که از تو مال و فرزند

کمتر دارم و امید است خداوند بهتر از این باغت را به من بدهد.

مردی خدمت حضرت صادق

(ع) آمد و عرض کرد : پدر و مادرم فدایت باد ای فرزند رسولخدا مرا موعظه کن ، امام

(ع) فرمود : خداوند ضامن روزی تو هست پس این فعالیت و حرص و ولع تو برای چیست ؟ و

اگر روزی تقسیم شده و هرکس به اندازه خود از روزی بهره میبرد پس این حرص و آزار

برای چیست ؟ و اگر حساب مردم در روز قیامت به خداوند عرضه میگردد پس مکر و حیله

برای چیست ؟ و اگر شیطان با مردم دشمنی دارد و آنان را گمراه میکند پس غفلت مردم

برای چیست ؟ و اگر عبور مردم از پل صراط حق است ، پس خودپسندی برای چیست ؟ و اگر

همه امور به حکم خداوند جریان دارد و دنیا گذران و فانی است پس آرامش خاطر برای

چیست ؟

حضرت صادق (ع) فرمود

: من برای سه نفر ترحم می کنم و شایسته هستند که مورد ترحم واقع شوند : عزیزی که

ذلیل شده باشد و عزت او از بین رفته باشد ، ثروتمندی که بعد از مال داری نیازمند

شده ، و عالمی که مورد استخفاف نادانان شده باشد.

امام صادق (ع) فرمودند : پنج نفر

همان طورند که من می گویم : 1.شخص بخیل هرگز آسایش ندارد 2.آدم حسود از زندگی لذت

نمی برد 3.حُکام وفا ندارند 4.دروغگو مردانگی ندارد 5.آدم نادان هرگز به مقام بزرگ

و سعادت نمی رسد.

حضرت رسول (ص)

فرمودند : شما نمی توانید مردم را با ثروت خود راضی نگهدارید ، ولیکن با اخلاق ( خوب ) خود میتوانید آنان را متوجه خود گردانید.

حضرت صادق (ع) :

مشهور شدن به وسیله عبادت انسان را به ریا نزدیک میکند ، پدرم از پدرش از جدش روایت

کرد که حضرت رسول (ص) فرمود : عابد ترین مردم کسی است که واجبات خود را انجام دهد و

سخی ترین مردم آن کسی است که زکات مال خود را بپردازد.زاهدترین مردم کسی است که از

حرام دوری کند ، و پرهیزکارترین مردم آن کسی است که کلمه حق را بر زبان جاری سازد

ولو بر ضررش باشد و عادل ترین مردم آن کسی است که برای مردم بخواهد آنچه را برای

خویشتن میخواهد ، و برای مردم نپسندد آنچه را برای خود نمی پسندد. باهوش ترین مردم

کسی است که از همگان بیشتر در یاد مرگ باشد و آنکس بیشتر از همه مورد غبطه مردم است

که در زیر خاک خوابیده و از عقاب پروردگار آسوده و در انتظار ثواب خداوند است ، و

غافل ترین مردم کسی است که از تغییر اوضاع و احوال دنیا پند نگیرد. بزرگترین مردم

در دنیا از نظر جاه و مقام آن کسی است که برای دنیا ارزش و مقام قائل نباشد ، و

داناترین مردم کسی است که علم و دانش مردم را بر علم و دانش خود بیفزاید ، شجاع

ترین مردم آن کسی است که بر هوای نفس خود غالب گردد ، و با ارزش ترین مردم آن کسی

است که علم و دانش او از همگان بیشتر باشد. بی بهاترین ( کم ارزش ترین ) اشخاص آن

کسی است که علم و دانش او از همگان کمتر باشد ، کمترین مردم از نظر لذت در زندگی

افراد حسود هستند و کمترین مردم از جهت آسایش بخیلان میباشند ، و بخیل ترین مردم آن

کسی است که به واجبات خداوند بخل بورزد ، و سزاوارترین مردم به حق آن شخص است که از

همه گان آشناتر به حق باشد ، و کم ترین مردم از نظر احترام فاسق است ، و برای افراد

فاسق ارزش و اعتباری قائل نبود. بی وفاترین مردم بردگان میباشند و زمامداران در

دوستی خود راستگو نیستند ، و منافع شخصی و سیاسی خود را در نظر می گیرند ، فقیرترین

مردم آدم طماع است ، و بی نیازترین مردم آن کسی است که اسیر حرص و آز نباشد ، با

فضیلت ترین مردم کسی است که اخلاق او از همه مردم بیشتر باشد ، و بزرگترین مردم از

نظر مقام آن شخصی است که از سخنان بی فایده دوری کند. با ورع ترین مردم آن کسی است

که از جدال و ستیزه جویی پرهیز داشته باشد و اگرچه حق هم با او باشد ، کمترین مردم

از جهت مروت دروغگو است ، و بدبخت ترین مردم بردگان میباشند ، و نا امیدترین مردم

متکبران و خودخواهان هستند میباشند و استوارترین مردم در کوشش و فعالیت آن کسی است

که گناهان را ترک کند ، و دانشمندترین مردم آن کسی است که از نادانان فرار کند.

عاقل ترین مردم آنکسی است که از همگان بیشتر با مردم مدارا کند ، و سزاوارترین مردم

به تهمت آن است که با اهل تهمت و افراد مورد سوء ظن جامعه هم نشینی نماید ،

متجاوزترین مردم آن است که افراد بیگناه را بدون اینکه بر وی ظلمی کرده باشند به

صرف سوءظن آنان بکشد و یا مضروب سازد ، سزاوارترین مردم به عفو و گذشت کسی است که

توانایی قصاص برای او است.سزاوارترین مردم به گناه و معصیت نادان غیبت کننده است ،

پست ترین مردم کسی است که مردم را خوار شمارد ، و استوارترین مردم کسی است مه خشم

خود را فرو برد ، شایسته ترین مردم آن کسی است که برای مردم از همگان شایسته تر

باشد و بهترین مردم کسی است که مردم از وی نفع برند.

امیرالمومنین (ع) از

نزدیک مردی عبور کردند که بسیار پرحرفی میکرد ، حضرت در نزد او توقف کردند و

فرمودند : ای مرد تو بر فرشتگان حافظ خود با این پرحرفی کتابی را املاء میکنی از

آنچه به تو سود می دهد سخن بگو و از سخنان واهی در گذر ، حضرت فرمود : مردم همواره

نیکوکار نوشته می شوند ، تا آن که ساکت باشند ، و هرگاه سخن گفتند ، در این هنگام

یا نیکوکار و یا بدکار به حساب می آیند.

حضرت صادق (ع) فرمود

: سکوت گنجی است بی پایان ، مردمان بردبار را زینت می دهد ، و جاهلان را از عیب و

نقص نگه میدارد ، و نیز فرمود : سخن حق بهتر است از سکوت در باطل.

امام صادق (ع) از

پدرانش از مولا علی (ع) روایت کرده که آن جناب فرمود : فقهاء و حکماء هرگاه با

یکدیگر مکاتبه میکردند از سه چیز سخن میگفتند : هرکس برای امور آخرت کوشش کند

خداوند امور دنیای او را کفایت میکند ، و هرکس باطن خود را پاک سازد خداوند ظاهر او

را پاک میسازد ، و هرکس روابط خود را با خداوند نیکو گرداند خداوند روابط او را با

مردم اصلاح میکند. کِتابُ المَواعِظ شیخ صدوق صفحه 80 الی 88