نقد برنامه های رمضانی۹۲ / کهنگی از سر و روی سریال‌های ماه رمضان می‌بارد
محمدتقی فهیم در گفت‌و‌گویی با ایسنا به
نقد سریال‌های ماه رمضان امسال، برنامه‌ی «خنده‌بازار» و همچنین «ماه عسل»
احسان علیخانی پرداخت. این منتقد سینما و تلویزیون معتقد است: کهنگی از سر و
روی سریال‌های امسال ماه رمضان می‌بارد و سریال‌ها از لحاظ فرم و محتوا
هیچ تازگی برای مخاطب ندارند. *** مردم از سر عادت…
محمدتقی فهیم در گفت‌و‌گویی با ایسنا به نقد سریال‌های ماه رمضان امسال،
برنامه‌ی «خنده‌بازار» و همچنین «ماه عسل» احسان علیخانی پرداخت.
این منتقد سینما و تلویزیون معتقد است: کهنگی از سر و روی سریال‌های
امسال ماه رمضان می‌بارد و سریال‌ها از لحاظ فرم و محتوا هیچ تازگی برای
مخاطب ندارند.
*** مردم از سر عادت یاد گرفتند ماه رمضان سریال ببینند
گفت: به نظرم سریال‌های ماه رمضان امسال اساسا کهنه‌اند و حرفی برای
گفتن ندارند اما مردم به چند دلیل سریال‌ها را تماشا می‌کنند؛ اول اینکه به
هر حال ماه رمضان به گونه‌ای عرف و عادت شده که مردم سریال ببینند و به
عبارتی ذائقه‌ی آن‌ها در ماه رمضان به تلویزیون ایران بیشتر است.
وی افزود: دومین دلیلی که مردم سریال‌های ماه رمضان امسال را دنبال
می‌کنند این است که تلویزیون چندین ماه است که دچار خلاء کار نو شده که این
مساله ناشی از کمبود بودجه است، بنابراین این اتفاق موجب شده که فیلم و
سریال‌های نو در تلویزیون تولید نشود و همین امر باعث می‌شود که سریال‌های
رمضان امسال کار تازه‌ای برای مردم تلقی شوند.
*** «دودکش» لطیفی را می‌شود تحمل کرد
این منتقد در نقد سریال‌های ماه رمضانی امسال که شامل «دودکش»، «خروس» و
«مادرانه» می‌شوند، اینگونه بیان کرد: سریال «مادرانه» و «خروس» موضوع
تازه‌ای ندارد و بود و نبودشان خیلی فرقی نمی‌کند؛ چرا همان موضوعات
کلیشه‌ای را با اندکی تغییرات جزئی تحویل بیننده دادند اما در نهایت سریال
آقای لطیفی را در بعضی از جاها می‌توان تحمل کرد.
فهیم در توضیح بیشتر نقد سریال «خروس» شبکه دوم ادامه داد: در این
مجموعه یکسری روابط و مناسبت‌های دم دستی و غیرقابل باور حاکم شده است. به
عنوان مثال گیرافتادن یک نفر در بیمارستان و تلاش برای آزادی که بیشتر
مشابه‌سازی با یک زندان است و همین مشابه‌سازی هم نتوانسته سریال را نجات
دهد و به داستان رمق دهد.
*** «مادرانه» مخاطب را وادار به تفکر نمی‌کند
او همچنین درباره سریال «مادرانه» جواد افشار گفت: این سریال از کارهای
قبلی آقای نعمت‌الله چند قدم عقب‌تر است و به نظرم موضوع نویی در آن دیده
نمی‌شود و داستان به نحوی پیش می‌رود که کاملا قابل پیش‌بینی است و می‌توان
حدس زد که قرار است چه اتفاق‌هایی بیفتد. یک فرد سرمایه‌داری در داستان به
تصویر می‌کشد که به فرزندانش محبت نکرده و قرار است فرزندانش معتاد شوند،
همسرش هم مهاجرت کرده و… که به نظرم داستان مخاطب را وادار به تفکر
نمی‌کند.
وی افزود: داستان «خروس» و «مادرانه» به نحوی است که بعد از پایان سریال
مخاطب دیگر به آن فکر نمی‌کند و برایش فرقی ندارد اما سریال «دودکش» جای
تفکر دارد البته درست است که در «دودکش» هم قصه ها قوی و پرفراز و نشیب
نیست اما خوب قصه‌پردازی شده است.
*** شخصیت‌های «دودکش» قابل باورند
فهیم ادامه داد: در سریال «دودکش» لطیفی با اینکه دست قصه‌نویس خالی
بوده ولی پرداخت خوبی به جزئیات و روابط و مناسبات آدم‌ها داشته است. به
نظرم شخصیت‌ها و کاراکتر‌ها در «دودکش» ملموس و قابل باورند و در دل
جامعه‌ی خودمان زندگی می‌کنند و به نوعی دارای یک نمو و بروز کاملا دیدنی
هستند، به همین خاطر است که قابل تحمل هستند.
این منتقد درباره‌ی انتخاب بازیگران سریال «دودکش» اینگونه اظهار کرد:
در «دودکش» بازی بازیگران کمک کرده که سریال دیده شود چرا که بازیگران خوبی
برای نقش‌ها انتخاب شده‌اند؛ در حالی که در سریال «مادرانه» به جز مهدی
سلطانی سایر بازیگران انتخاب خوبی نداشتند.
سید مهرداد ضیایی به درد کاراکتر محمد جواد نمی‌خورد
او گفت: به عنوان مثال مهرداد ضیایی در سریال «مادرانه» که ایفاگر نقش
محمد جواد است، اصلا به درد چنین کاراکتری نمی‌خورد. در این سریال کاراکتر
محمد جواد را به گونه‌ای نشان دادند که فرد عارفی است و حتی در ایام دیگر
سال هم خیلی از روزها را روزه می‌گیرد و در مقابل همین کاراکتر ۱۰۰ کیلو
وزنش است، در حالی که چنین فردی که می‌خواهد عارف باشد و در حد اجتهاد
ابراز نظر کند و دیگران را نصیحت کند، نباید این‌طور باشد. ایشان بازیگر
خوبی هستند و اصلا بحث بازی مطرح نیست، ولی انتخاب نقش، خوب نیست.
وی اضافه کرد: در سریال «دودکش» بازیگران هر یک در جای خودشان می‌توانند
حرفی برای گفتن داشته باشند و بدون اینکه به قشر و طبقه‌ی خاصی توهین شود
مخاطب را به خاطر برخی رفتارهای ابلهانه دقایقی می‌خنداند.
*** کلیت سریال‌های ماه رمضان آنتن پر کنی هستند
فهیم همچنین در جمع‌بندی نقد سریال‌های ماه رمضان امسال تلویزیون به
ایسنا گفت: در هر صورت سریال‌های امسال ماه رمضان، آنتن پُر کن هستند و
تأثیرگذار و جریان‌ساز نیستند، به طوری که در ذهن بیننده ماندگار نمی‌شوند.
سریال «مادرانه» و «خروس» تبدیل به یک محتوای غنی نشده‌اند اما «دودکش» را
می‌شود تحمل کرد. شخصا ترجیح می‌دهم سریال «دودکش» را ببینم چرا که اگر
مابقی سریال‌ها را چند قسمت هم دنبال نکنیم اتفاقی نمی‌افتد. البته
سریال‌های امسال اشاره و کنایه‌هایی به مسائل روز جامعه مثل گرانی اجناس،
دلار و خانه داشتند اما خیلی در سطح به این مباحث پرداخته شده و فقط در حد
بیان است.
*** «ماه عسل» امسال را نمی‌پسندم
این منتقد در بخشی از گفت‌وگوی خود درباره‌ی برنامه «ماه عسل» امسال
اظهاراتی داشت که اینگونه بیان کرد: اصلا «ماه عسل» امسال را نمی‌پسندم و
فکر میکنم این برنامه در حال تبدیل شدن به یک برجسته‌سازی لمپنیزم است. ما
هر شغلی را نمی‌توانیم الگو قرار دهیم و آن را برجسته کنیم، اگر قرار است
یک برنامه مردمی باشد و الگودهی کند، حتما باید از لمپنیزم اجتماعی فاصله
بگیرد و سطح فرهنگی داشته باشد اما وقتی رسانه برخی از شغل‌هایی که بعضا
خارج از پروسه‌ی تولید اجتماعی یا فرهنگی قرار می‌گیرند را برجسته می‌کند،
می‌تواند خطرساز باشد.
او توضیح داد: زمانی که صرفا در حد یک گزارش معمولی افرادی را می‌آوریم و
با آن‌ها گفت‌وگو می‌کنیم می‌تواند خطر تبلیغ و ترویج مشاغلی باشد که بعضا
باید کار فرهنگی روی آن‌ها انجام داد، من خیلی نمی‌خواهم باز صحبت کنم ولی
در کل به نظرم «ماه عسل» در این بخش دچار یک انحراف کار فرهنگی خودش شده و
نمی‌تواند بازتاب خوبی داشته باشد.
*** علیخانی در اجرا جا افتاده
همچنین فهیم درباره‌ی اجرای احسان علیخانی در «ماه عسل» اینگونه گفت:
اجرای آقای علیخانی خوب است و فکر میکنم در کار اجرا جا افتاده است. به
نظرم علیخانی برنامه خودش را خوب شناخته و می‌داند که در این برنامه با چه
لحن و فیزیک و مضمونی با مخاطب و میهمانانش صحبت کند. در کل اجرای وی بد
نیست اگر چه که ایشان مجری درجه یکی نیست ولی اجرایش برای اینگونه
برنامه‌های پذیرفتنی است.
«خنده بازار»ی‌ها در نوشتن دقت بیشتری کنند
این منتقد در پایان صحبت‌هایش با اشاره به برنامه طنز «خنده‌بازار» که
شب‌های رمضان از شبکه سوم پخش می‌شود، به ایسنا گفت: در مجموع این برنامه
در قالب و ساختار خودش کاری است که من فکر میکنم از عهده‌ی وظیفه‌اش
برآمده است. اگرچه بسیاری از آیتم‌ها خیلی به شعار تبدیل می‌شود ولی در
نهایت کاری است که در عین حالی که ناخنکی به برخی مسائل اجتماعی، اقتصادی و
سیاسی می‌زند، مخاطب خودش را نیز سرگرم می‌کند.
فهیم خاطرنشان کرد: اگر خنده‌بازاری‌ها در بخش نوشتن دقت بیشتر کنند و
عمق بیشتری به مسائل بدهند و کمی تحلیلی‌تر وارد داستان شوند، طبعا
می‌توانند جنبه‌های مثبتی پیدا کنند.
