به همسرت محبت كن :

اين روايت در بسياري از كتابهاي روايي شيعه آمده است كه علي (ع) فرمود :

روزي من و زهرا (س) در خانه نشسته بوديم كه ناگهان صداي پيامبر (ص) را شنيديم ؛ به احترام آن حضرت برخاستيم.

پيامبر(ص) فرمود : بر جاي خود بايستيد تا من هم به شما ملحق شوم. سپس فرمود : براي چند لحظه ما را تنها بگذار.

آن گاه در خلوت از فاطمه (س) سؤال كرد : رفتار شوهرت ـ علي(ع) ـ با تو چگونه است ؟

فاطمه گفت : خوب است، اما زنان قريش مرا سرزنش مي‏كنند كه پدرت تو را به ازدواج كسي در آورد كه دستش از مال دنيا خالي است.

پيامبر(ص) فرمود : دخترم!

پدر و شوهر تو فقير نيستند ؛ خداوند ، خزاين زمين را از طلا و نقره بر من عرضه كرد ولي من به آنچه نزد اوست ، رضايت دادم. خداي سبحان به جهانيان نگريست و از ميان همه ، دو نفر را انتخاب كرد ؛ من كه پدر تو هستم و علي كه شوهر توست.

دخترم ! شوهر تو بهترين همسرهاست ، تو را از نافرماني او برحذر مي ‏دارم.

سپس بيرون آمد و مرا صدا زد و فرمود :

به همسرت مهرباني كن ، زيرا فاطمه ، پاره تن من است ، رنج او ، رنج من و شادي او خشنودي من است.

رازداري :

ادب و احترام زن به همسر خود ، اقتضا مي ‏كند كه نه تنها از طرح و بزرگ جلوه دادن كمبود هاي خانه ، خودداري كند بلكه در حد امكان كاستي ها را ناديده گرفته ، آنها را كوچك شمارد. هنگامي كه اظهار ناراحتي ، نتيجه ‏اي جز رنجش شوهر ندارد ، زن نبايد كلامي در اين رابطه با او بگويد. ايثار و محبت، اقتضا مي ‏كند كه او خود به ترتيبي كه مي‏ داند آنها را جبران كرده و زحمت مضاعف را بر شوهر خود ، تحميل نكند.

روزي فاطمه (س) به حضور پدرش رسيد ، در حالي كه آثار ضعف و گرسنگي از چهره زهرا (س) نمايان بود. رسول خدا (ص) وقتي اين حالت را مشاهده كرد ، دست هايش را به سوي آسمان ، بلند نموده و گفت :

خدايا گرسنگي فرزندم را به سيري تبديل كن و وضع او را سامان بده.

پيامبر اكرم (ص) بدون اينكه زهرا (س) سخني به او بگويد ، از ضعف و گرسنگي او باخبر مي ‏شود كه اين خود ، يكي ديگر از نمونه‏ هاي پاي‏بندي به اساس و اسرار خانواده است.

فداكاري :

اصولاً شالوده هيچ خانواده‏اي بدون گذشت و ايثار ، استوار نمي‏ ماند. در خانه اي كه تمام افراد آن در انديشه منافع شخصي خود باشند و خبري از فداكاري نباشد ، مهر و صفايي در ميان نخواهد بود. در زندگي خانوادگي زهرا (س) شاهد نمونه‏ هاي برجسته ايثار و فداكاري هستيم كه به نمونه ‏اي از آن اشاره مي ‏كنيم :

صبح يكي از روزهايي كه علي (ع) و فاطمه (س) در كنار هم بودند ، علي (ع) براي رفع گرسنگي شديد خود غذايي را از همسرش طلب كرد. زهرا (س) گفت : خود دو روز است كه چيزي نخورده ‏ام و هر چه در خانه بود براي تو و فرزندان آوردم.

علي (ع) فرمود : چرا مرا از اين امر آگاه نساختي تا براي تهيه غذا انديشه ‏اي كنم ؟

زهرا پاسخ داد : از خداي خود شرم كردم كه چيزي از تو بخواهم كه انجام آن برايت دشوار باشد.

علي (ع) از خانه بيرون آمد و يك دينار قرض كرد. خواست با آن غذايي تهيه كند كه بين راه مقداد را ديد. مقداد در هواي گرم مدينه ، در كوچه نشسته بود. حضرت از او پرسيد : چرا در اين هواي گرم اين چنين پريشان در كوچه نشسته ‏اي ؟

مقداد عرض كرد : جواب اين سؤال را از من نخواه و بگذار نگويم كه بر من و خانواده ‏ام چه مي گذرد.

علي (ع) فرمود : من از اينجا نمي ‏روم تا اينكه علت پريشاني تو را بدانم. مقداد كه چاره ‏اي جز بيان وضعيت خود نديد ، گفت :

همسر و فرزندانم از شدت گرسنگي ، دندان هاي خود را به هم مي‏ فشارند و چون اين وضع رقت‏ بار برايم قابل تحمل نبود ، از خانه بيرون آمدم تا شاهد چنين وضعيتي نباشم.

ديدگان علي(ع) از اشك پر شد و دانه‏ هاي اشك بر محاسن مباركش جاري گشت و رو به مقداد كرد و فرمود :

احتياج تو به اين دينار بيش از من است. پول را به او داد و براي اقامه نماز ، راهي مسجد شد. نماز را با پيامبر (ص) به جا آورد.

پيامبر (ص) بعد از نماز رو به علي (ع) كرد و فرمود : آيا دوست داري من مهمان شما باشم ؟ علي (ع) از شرم ، پاسخي نداد.

پيامبر (ص) فرمود : چرا پاسخ نمي‏ دهي ؟

علي (ع) گفت : بله تشريف بياوريد. پس از آن به اتفاق يكديگر وارد خانه شدند. فاطمه ، مشغول عبادت بود پيامبر (ص) پس از سلام و احوالپرسي فرمود : دخترم! زندگي را چگونه مي ‏گذراني ؟

فاطمه (س) از زندگي خود اظهار رضايت كرد. در همين حال ، علي (ع) متوجه ظرف غذايي شد كه بوي معطر آن ، فضاي اتاق را پر كرده بود ، ظرفي مملوّ از طعامي مطبوع و معطر.

علي(ع) پرسيد : اين غذا از كجا آمده است ؟ من تا به حال ، غذايي به اين مطبوعي و خوش ‏رنگي نديده ‏ام.

پيامبر (ص) دست خود را بر دوش علي گذاشت و فرمود :

اين ، در مقابل آن ايثاري است كه براي رضاي خدا كردي و ديناري را كه خود بدان نيازمند بودي ، در راه خدا انفاق نمودي و در همان حال گريست.

شاهد سخن ، اوج اظهار رضايتي است كه حضرت فاطمه (س) از وضعيت زندگي خويش دارد.

نگاه روح ‏بخش :

وجود زن ، در خانه مي‏تواند محيط را به دريايي از مهر و عطوفت تبديل كند به گونه‏ اي كه مرد با حضور در اين فضا ، آرامش پيدا كرده و مرهمي بر زخم هاي دل او باشد. در غير اين صورت زندگي براي او فرسايش روح و مرگ تدريجي خواهد بود.

مرد، همسر خود را مايه آرامش و تسلي خاطر مي‏ داند و به تعبير ديگر ، نگاه مرد به خانه و زندگي ‏اش نگاه كسي است كه از ميان موج هاي سهمگين دريا به ساحل نجات مي‏ نگرد.

مشكلات بيروني :

هر مردي براي حل مشكلات گوناگون خارج از منزل ، به يك روحيه قوي و زنده ، نيازمند است. او سعي مي‏ كند كه از لحظاتي كه در بستر آرام‏ بخش خانه اش سكونت مي ‏يابد ، براي تقليل كاستي ها و زدودن نگراني ها استفاده كند.

مردي كه از نعمت چنين خانه و خانواده اي برخوردار است ، در مسير زندگي و انجام وظايف سياسي ، اجتماعي خود ، فردي پيروز و موفق خواهد بود.

فاطمه (س) جايگاه حساس و بلند شوهرش را مي‏ داند ؛ همچنين مي‏ داند كه علي (ع) در محيط بيرون با چه مشكلاتي رو به ‏روست. كوشش او ايجاد يك محيط آرام و باصفا در درون خانه بود و نه تنها سخني كه موجب پريشاني او بشود بر زبان نمي ‏آورد ، بلكه آنچه مي‏ گفت در جهت اهداف همسر فداكار و دلاورش بود.

اميرالمؤمنين علي (ع) موضوع را اين گونه بيان مي‏ كند :

هيچ گاه ، فاطمه از من نرنجيد و او نيز هرگز مرا نرنجاند ؛ او را به هيچ كاري مجبور نكردم و او نيز مرا آزرده نساخت ؛ در هيچ امري ، قدمي برخلاف ميل باطني من برنداشت و هر گاه كه به رخسارش نظاره مي ‏كردم ، تمام غصه‏ هايم برطرف مي‏ شد و دردهايم را فراموش مي ‏كردم.

در جايي ديگر مي ‏فرمايد : به خدا قسم ! هرگز كاري نكردم كه فاطمه خشمگين شود ، او نيز هيچ گاه مرا خشمگين نكرد.

سپاس مجاهدت ها :

فاطمه (س) در تمام مبارزات همسرش اعم از مبارزات سياسي و جنگهاي نظامي ، مايه اميد و دلگرمي او بود ؛ در غياب شوهر ، خانه و فرزندان او را به خوبي اداره مي‏ كرد ؛ با اشتياق به انتظار بازگشت شوهر از جنگ مي‏ نشست و تمام سعي و كوشش خود را در راه آسايش او به كار مي ‏برد به طوري كه وقتي علي (ع) برمي ‏گشت و ساعاتي را در ميان خانواده‏ اش مي‏ گذراند ، تمام خستگي هاي حاصل از جنگ هاي طاقت‏ فرسا ، از تن او می ‏رفت و با خيال آسوده ، خود را آماده نبرد هاي آينده مي ‏نمود.

وقتي علي (ع) از جبهه بازمي ‏گردد ، فاطمه (س) به استقبال او مي ‏رود و با روي گشاده و لبخند حاكي از رضايت و افتخار به او مي ‏نگرد ، لباس و شمشير خون ‏آلود او را مي‏ شويد و از حوادث ميدان جنگ از او مي‏ پرسد و بدين وسيله نقش خود در جهاد سرنوشت ‏ساز اسلام و در تقويت رواني شوي مجاهدش ، ايفا مي‏كند.

دردهاي علي (ع) ، دردهاي فاطمه (س) نيز هست ، از اين ‏رو ، گفتار و كردار زهرا (س) در راستاي خواست علي (ع) بود. حمايت و پشتيباني فاطمه (س) از همسرش به اندازه ‏اي مهم و مؤثر بود كه علي (ع) مادامي كه همسرش زنده بود ، تن به بيعت نداد.

خليفه اول و دوم چندين بار تقاضاي ملاقات او را كرده بودند و فاطمه (س) نپذيرفته بود ؛ اما تاريخ مي‏ نويسد :

علي (ع) در واپسين روزهاي حيات زهرا (س) نزد او آمد و تقاضاي آنها را براي ملاقات فاطمه (س) بازگو كرد و از او اجازه خواست.

زهرا (س) چنين گفت : خانه از آن تو و من نيز در اختيار تو هستم ، آنچه خود صلاح مي ‏داني عمل كن.

اين را گفت و چادر بر سر كشيد و صورت خود را به آن سوي اتاق متوجه ساخت.

اشك ها ، بدرقه راهش :

پيمان وفاداري و پيوند زناشويي ، در خانه علي (ع) آن چنان محكم و استوار بود كه تنها مرگ مي‏ توانست در ظاهر ، آنها را از هم جدا كند. فاطمه (س) با شهادت خود ، قلب علي (ع) را كه هنگام ورودش به خانه او قوت و اطمينان بخشيده بود ، چنان بي ‏تاب و تحمل كرد كه در باور هيچ ناظري نمي‏ گنجيد.

روزي فاطمه (س) به علي(ع) گفت : هنگام فراق ، نزديك شده است ؛ سخناني دارم كه مي‏ خواهم با تو بگويم.

علي(ع) فرمود : آنچه دلت مي‏ خواهد بگو ، علي(ع) بر بالين فاطمه (س) نشست و دستور داد كسي داخل اتاق نباشد.

دخت پيامبر(ص) ، اين گونه آغاز كرد :

اي پسرعم ! از شروع زندگي ‏ام با تو در هيچ امري مخالفت تو را نكردم و هرگز از من دروغ و خيانت، سر نزد.

علي (ع) در حالي كه او را تصديق مي ‏كرد گفت : تو با تقوا تر و متواضع ‏تر از آن هستي كه من تو را بر چنين امري سرزنش كنم.

آه چقدر جدايي و دوري از تو بر من دشوار خواهد بود ! مصيبت پيامبر (ص) برايم زنده مي‏ شود. از دست دادن تو براي من بسيار سخت و ناگوار است. از اين مصيبت به خداي خود پناه مي ‏برم و دل به او مي ‏سپارم. مصيبت فراق تو آن قدر تلخ و سنگين است كه تحمل آن براي علي (ع) مشكل و طاقت‏ فرساست. مصيبتي كه هيچ چيز نمي ‏تواند آن را جبران كند ؛ اين دردي است كه درماني براي او نمي ‏بينم.

سپس علي (ع) سر فاطمه (س) را به سينه چسباند و با هم گريستند.

گريه فاطمه (س) براي تنهايي علي (ع) و اشك علي (ع) براي از دست دادن يار و حامي وفادار خود بود.

هم راز و هم سنگر پدر

فاطمه (سلام الله علیها) همراه و هم درد باپدر بوده است . او حاصل رنجها و سختیها و مشکلات ایام بعثت با اعلان علنی رسالت پیامبر است . نشو و نمای او در تنگنای شکنجه های طاقت فرسای مشرکین نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) و اصحاب بود . در شعب، با پدر زندانی و محصور است . کودکی او آنجا سپری شد که هر چه در اطراف خود و پدر می دید شمشیر و اضطراب و ناامنی بود . وقتی که کودکان در ناز و نوازش و رفاه بودند او در سختی و رنج بزرگ شد . راه رفتنش روی ریگهای داغ بیابان مکه بود . هنگامی که او را از شیر مادر برگرفتند نه تنها غذای مخصوصی برایش نبود که خوراک معمولی هم یافت نمی شد . سه سال در آن زندان دردناک گذشت و او صبور و بردبار خود را برای بدوش کشیدن بارهای سنگین مسوؤلیتها آماده می کرد . او کسی بود که خدایش قبل از خلقت آزموده بود و او را صابر و استوار یافته بود . در زیارت شریف آن حضرت است : « یا ممتحنک الله الذی خلقک قبل ان یخلقک فوجدک لما امتحنک صابره »

یاور سالهای غم

رسول حق از حصر و حبس شعب رها شدند و فاطمه در این زمان پنج ساله بود . هنوز غمها فراموش نگشته بود که پیامبر در میان دو موج غم غرق گشت که قلب آن حضرت بشدت آزرده شد . اندوه از دست دادن ابوطالب عموی وفادار و نیرومندش که چون سدی پولادین جلو خطرات را می گرفت و مایه امنیت او در اجتماع بود و تلخ تر از آم فقد اولین یار و حامی و مایه دلگرمی پیامبر یعنی همسر گرامی و محبوبش خدیجه کبرا (سلام الله علیها) که آرامش بخش خانه اش بود . این دو غم آن قدر پیامبر را افسرد که آن را سال غم نام نهاد . اکنون که یار کم است و دشمن فراوان ، پیامبر (صلی الله علیه و آله) تنهاست و غم بسیار ، چه کسی می تواند جای آن دو پشتوانه را پر کند ؟ چه کسی پرستار و غمخوار باشد ؟ و همین جاست که دخترش فاطمه ، مادرش می گردد، « ام ابیها» و او بحق شایسته این لقب بود . فاطمه یاور پدر و مدافع کوچک اما نیرومند او بود . روزی فاطمه(سلام الله علیها) دشمنان را دید که در حجر اسماعیل نشسته و با هم پیمان می بندند و نقشه قتل پیامبر (صلی الله علیه و آله) را طرح می کنند . این دختر باهوش و مهربان در حال که بشدت می گریست فوراً خود را به پدر رساند و موضوع را به اطلاع او رساند تا پیامبر (صلی الله علیه و آله) خود را به نحوی از توطئه آنان نجات دهد . بد خواهان مکه جرأت و جسارت را به نهایت رسانده و با مقام رسالت بگونه ای رفتار می کردند که یکی از دشمنانش بر سر و روی پیامبر (صلی الله علیه و آله) خاکروبه ریخت و آن حضرت با ظاهر خاک آلود ، افسرده به خانه آمد . فاطمه (سلام الله علیها) با محبت تمام به استقبال پدر آمد و در حالی که خیلی متأثر بود و گریه می کرد ؛ آب آورد و گرد و غبار چهرۀ پیامبر را شست . پیامبر فرمود : دختر نگران مباش زیرا خدا مدافع من است و مرا بر دشمنان پیروز می گرداند . رسول حق (صلی الله علیه و آله) برای هدایت و راهیابی مردم بسوی خدا همۀ آزار را به جان و دل می خرید و همچنان استوار در موضع خویش به بیدار ساختن شور و شعور مردم می پرداخت . مشرکین با هیچ وسیله ای نتوانستند او را از مسیری که می رفت تا بنیان شرک و الحاد را برکند و بساط ظلم واستکبار را به هم ریزد ، منصرف نمایند. دردناکتر از همۀ حوادث فوق ، صحنه ای بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در مسجد به نماز ایستاده شکوه و خضوع این نماز ، هر بیننده را مجذوب خود می گرداند . اما دل تیره و سنگ دشمن ، همچنان در قساوت و ظلمت است . وقتی پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) سر به سجده گذاشت ، خصم بد خو بچه دان شتر تازه ذبح شده ای که آلوده به خون بود بر بدن پیامبر انداخت و بدین وسیله ساحت مقدس او را مورد استهزاء و اهانت قرار داد . این عمل ناجوانمردانه پیش چشمان دختر مهربانش فاطمه انجام شد . او خود را با عجله به پدر رساند و با دستهای کوچک و سراسر عطوفت بدن پدر را پاک کرد و او را نوازش نموده با خود به خانه آورد .

هرگز از پدر جدا نمی شوم

فاطمه همچون مادری که می خواهد کنار فرزند بماند و از اونگهداری ، و رفع درد و نگرانی کند به خانه و به پدر آنچنان دل بسته بود که حاضر نبود هیچگاه از مراقبت و خدمت چشم بپوشد و خود را از ماجراها و حوادث ناگوار دور نگه دارد . آنچه او می کرد کار کودکانه ای نبود که روی احساس باشد و تعقل و اندیشه در آن نباشد بلکه بر اساس محبت و صفای او نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود . همراهی و همرزمی فاطمه(صلی الله علیه و آله) در مواقع گوناگون باعث نجات و سلامت پدر می شد . چنانکه سهل بن سعد ساعدی نقل می کند روزی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در حالی که دندانهای پیشینش را شکسته و کلاه خود بر سرش خورد کرده بودند و بدن و لباس آن حضرت غرق خون بود ؛ بر فاطمه وارد شد . فاطمه با کمک علی (علیه السلام) که آب در سپر داشت و بر زخمهای پیامبر می ریخت پدر را شستشو می داد، اما هر چه می شستند نه تنها خون بند نمی آمد ، بلکه بیشتر می شد . فاطمه قطعه حصیری را سوزاند و خاکستر آن را بر زخمهای پدر گذاشت تا آنکه خون قطع شد . حضور فاطمه در صحنه های سیاسی و اجتماعی باعث می شد که او با دردها و درمانها آشنا شود. وقتی دختران جوان سرگرم بازی و تفریح بودند این دختر دانا و فداکار همه آسایش و خوشی خود را به پدر و اجتماع بخشید و از ابتدای زندگی بار سنگین مسؤولیت هدایت و رهبری را عهده دار شد و این چنین بود که فریادش ، خطبه و پیامش ، موضع قهر آمیز و احتجاجش ، شعور و شهامتش از همان کودکی شکل گرفت . روشن است که اگر او در کنج خانه نشسته بود و بدور از رنجها و مشکلات به مصالح خود اندیشه کرده بود ، نمی توانست این گونه نقش آفرین بوده و سیاستها و خط مشی و حرکتش جاودانه بماند . هجرت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) که سرآغاز گسترش اسلام بود و بعد از آن حکومت اسلامی تشکیل شد و سیاستهای داخلی و خارجی آن حضرت(صلی الله علیه و آله) مشخص شد ، فاطمه نیز مکه را به قصد مدینه ترک و در شرایطی بسیار ناامن و پرآشوب به همراه فاطمه بنت اسد و فاطمه بنت زبیر شتابان بسوی مدینه حرکت کردند و ساربان شترها را چنان با سرعت زیاد می دواند که اینان به زحمت افتادند.

ایثار و از خود گذشتگی

فاطمه (س) انسان کامل خود ساخته و خود سوخته است . با اینکه فقیر نبود و در آمد فدک بسیار قابل توجه بود اما آن را صرف کارها ی شخصی خود و خانواده می نمود و با این خصیصه بود که پیامبر خدا فدک را به عنوان ملک شخصی به فاطمه(سلام الله علیها) داد چرا که ملک فاطمه(سلام الله علیها) یعنی ملک همۀ مردم . با همۀ درآمد گاهی چند روز غذا در خانۀ علی (علیه السلام) پیدا نمی شد و فاطمه (سلام الله علیها) به شوهر اظهار نمی کرد ، مبادا او ناراحت شود. اگر غذایی هم پیدا می شد با آنکه خود نیاز داشتند به دیگران می دادند این زندگی ساده و ایثار را از پیامبر خدا آموخته بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) لباس و غذایش را به فقرا می داد . چند روز بود که پیامبر (صلی الله علیه و آله) غذایی میل نفرموده بود و بشدت گرسنه بود . در نزد همسرانش خوراکی یافت نمی شد . به خانه فاطمه (س) آمد و فرمود دخترم آیا غذادارید ؟ من گرسنه ام . فاطمه جواب داد: نه به خدا سوگند . جان خود و برادرم فدایت باد . پیامبر خدا (ص) بدون آنکه غذایی بخورد از خانه فاطمه(سلام الله علیها) خارج شد . دخترش از اینکه نتوانست پدر را سیر کند محزون شد . ناگهان دختر همسایه در زد و مقداری گوشت و نان را برای فاطمه (سلام الله علیها) آورد. او خوشحال شد و گفت خود را بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مقدم نمی داریم . در حالی که همه گرسنه بودند آن را زیر سبد نهاده و سرپوش بر آن گذاشت . فرزندان خود حسن و حسین را به دنبال پیا مبر (صلی الله علیه و آله) فرستاد تا از جدشان برای غذا دعوت کنند . پیامبر تشریف آوردند و غذای بسیار معطری زیر سبد یافتند . سؤال کردند این غذا از کجاست ؟ فاطمه جواب داد از جانب خدایی که به هر کس بخواهد بدون حساب روزی می دهد . پیامبر و همه اعضای خانواده علی (علیه السلام) و همسران پیامبر از آن غذا خوردند و برای همسایه ها هم فرستادند .

گلوبند آزادی بخش

دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله) از نظر لباس و مسکن و لوازم زندگی و زیور آلات زنانه با کمترین می سازد . فاطمه (سلام الله علیها) بر خلاف زنان دیگر لذت را در ترک لذات دنیوی جستجو می نماید . تنها زینت فاطمه (سلام الله علیها) گلوبند طلایی بود که علی(علیه السلام) آن را از سهمیه ای که از بیت المال به او تعلق گرفته بود ، برای همسرش خریده بود . پیامبر وقتی آن را بر سینه دخترش دید فرمود : « گفتار مردم تو را فریب ندهد که می گویند دختر محمد است در صورتی که تو زینت شاهانه پوشیده ای . فاطمه(سلام الله علیها) فوراً آن را باز کرد و از بها ی آن بنده ای خرید و سپس در راه خدا آزاد کرد و پیامبر از این موضوع بسیار خوشحال شد . (10 ) و نیز از غنیمت جنگی سهم علی (علیه السلام) ، دو دستبند نقره و یک پرده خریداری شده بود . پیامبر (صلی الله علیه و آله) وقتی آن را دید نگاه پر معنایی به فاطمه کرد و او در عمق نگاه پدر نگرانی او را خواند و بسیار آزرده شد و اشکش جاری گشت . زیرا پیامبر با او تاکنون چنین برخورد نکرده بود . پیامبر خدا خانه فاطمه را ترک کرد . فاطمه فوراً پرده و دستبند را باز کرد و به فرزندانش داد و گفت آن را خدمت جدتان ببریید و سلام من را به او برسانید و بگویید آنها را صرف هر کاری که می خواهید بنمایید . وقتی سلام و پیام فاطمه(سلام الله علیها) به پیامبر رسید ، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) حسن و حسین را در آغوش گرفت و بوسید و آنها را در دامن نشاند و نوازش کرد و دستور داد دستبند ها را شکسته و آن را بین «اصحاب صفه » (11) تقسیم کردند و با آن پرده ، عده ای برهنه پوشیده شدند . آنگاه پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: خداوند فاطمه(سلام الله علیها) را مشمول رحمت خود قرار داد و در ازای پرده ، او را به لباس بهشتی و بجای دستبندهای نقره ، او را به زینتهای بهشتی بیاراست

فاطمه ( س ) در تاریخ می درخشد

او یگانه الگوی زن مسلمان و مقتدای هر زن در راه رسیدن به کمال و فضیلت است . او همیشه توجه به باطن واقعیات داشت و به ماورای این جهان می اندیشید و برای کسب رضایت الهی حرکت می کرد . او به ظواهر و جلوه های دنیا بی اعتنا و خود را از حصار جاذبه های آن آزاد ساخته بود . نمونه ذیل نمایشگر زهد شکوهمندانه فاطمه (سلام الله علیها) در تاریخ است : چون آیه 43 و 44 سورۀ حجر بر پیامبر وحی شد رسول حق از این خبر آنقدر گریست که یاران بر اشکهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) گریه کردند ، در حالی که آنها نمی دانستند جبرئیل چه چیز را بر پیامبر نازل کرده است . تأثر شدید پیامبر (صلی الله علیه و آله) باعث می شد که کسی نتواند علت آن را بپرسد . تنها کسی که می توانست از پیامبر (صلی الله علیه و آله) رفع نگرانی و تألم بنماید دخترش فاطمه (سلام الله علیها) بود . یکی از اصحاب به دنبال فاطمه (سلام الله علیها) رفت ، زیرا می دانستند پیامبر (صلی الله علیه و آله ) با دیدن فاطمه (سلام الله علیها) شادمان می شود . وقتی آن شخص در زد ، فاطمه مشغول کارِ خانه بود و آیۀ « ما عندالله خیر و ابقی » « آنچه نزد خداست جاوید و باقی است » را زمزمه می کرد . وقتی که فاطمه (سلام الله علیها) از نگرانی و گریه پدر خبردار شد ، چون نمی توانست تأثر پدر را تحمل کند ، جهت رفع نگرانی و تسلّی قلب محزون پیامبر (صلی الله علیه و آله) با عجله در حالی که چادر وصله داری بر سرش بود از خانه بیرون آمد . چشم سلمان که به آن چادر افتاد گریه کرد و گفت چه قدر جای افسوس و اندوه است که دختران قیصر و کسرا در لباس حریر باشند و دختر محمد در چادر وصله دار . فاطمه چون به محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شرفیاب شد ، عرض کرد ، سلمان از چادرم تعجب کرد . قسم به خدا که تو را به رسالت برگزید فرش خانه ما پوست گوسفندی است که روزها در رابطه با امرار معاش از آن استفاده کرده و شبها برای استراحت روی آن می خوابیم و متکای ما از لیف پر شده است . پیامبر (صلی الله علیه و آله) به سلمان فرمود: فاطمه دخترم ، در میان بزرگان تاریخ می درخشد

«بابا» صدایم کن !

برخورد فاطمه (سلام الله علیها) با پدر برخوردی مؤدبانه و بسیار متواضعانه بود بگونه ای که فاطمه پیش از همه در تکریم و تعظیم مقام رسالت سعی نموده . پیشه کمال ادب و وقار در رفتار او مشهور بود . گر چه رابطه این دختر و پدر بسیار عاطفی و سراسر محبت و صمصمیّت بود ، اما این مانع اظهار احترام نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) نمی شد . فاطمه (سلام الله علیها) فرمود: وقتی آیۀ 63 سورۀ نور نازل شد . دیگر شرم کردم به پیامبر بابا بگویم و او را پیامبر خدا صدا کردم . حضرت از من روی برگرداند . چند بار به همین ترتیب صدا کردم و او جواب نداد . سپس فرمود : فاطمه جان این آیه دربارۀ تو و خاندانت نازل نشده است . در رابطه با جفا کاران خودخواه فرود آمده است . « أنتِ مِنّی و انا مِنکِ. قولی یا اَبَه ، فانّها أحیی للقلب و أرضی للرّب » تو از منی و من از تو هستم . تو بگو بابا زیرا این سخن ، دل را زنده و خدا را خوشنود می سازد . در اکرام نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) همین بس که او مشغول نماز (مستحبّی) بود ، چون صدای پیامبر (صلی الله علیه و آله) را شنید نماز را رها کرد و بسوی آن حضرت آمد و به او سلام کرد . پیامبر (صلی الله علیه و آله) پس از جواب دست بر سر او کشید و فرمود : دخترم حالت چطور است ؟ خدا تو را مورد رحمت و غفران قرار دهد

اشک فراق ، لبخند وصال

علاقه و محبت متقابل پیامبر (صلی الله علیه و آله) و فاطمه (سلام الله علیها) بدان گونه بود که شرح فراقش در قلم نمی گنجد . خدایا چگونه فاطمه هجران پدر را تحمل کند ؟ همچنان که فاطمه برای پدر همه کس بود پیامبر نیز برای زهرا (سلام الله علیها) همه امید و مقصد . این غم جانکاه را چه کسی می تواند تصور کند که روزی فاطمه پیامبر را از دست بدهد . زمانی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در بستر بیماری خفته بود به فاطمه رازی گفت که بسیار گریست سپس راز دیگری گفت که لبخند زد . یکی از همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله) که شاهد این صحنه بود می گفت : تعجب کردم که چگونه می شود غم و شادی هم آغوش باشند ؟ از فاطمه علت گریه و خنده را پرسیدم . فاطمه چیزی از آن به میان نیاورد تا رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به دیدار خدا شتافت . فاطمه راز را فاش کرد که سبب گریه ، رحلت پیامبر و هجران او بود و علت خنده مرگ من و وصال پیامبر . گریه فاطمه در رحلت پیامبر آن قدر شدید و جانسوز بود که او در ردیف یکی از هشت تن گریه کننده جهان قرار گرفت . آنان ، آدم (علیه السلام) ، نوح (علیه السلام) ، یعقوب (علیه السلام) ، یوسف (علیه السلام) ، شعیب (علیه السلام) ، داوود (علیه السلام) ، فاطمه (سلام الله علیها) و امام زین العابدین (علیه السلام) می باشند . او در سوگ پدر به اندازه ای بی تابی می کرد و اشک می ریخت که مردم مدینه به ستوه آمدند. به او پیام دادند گریه های مداوم و شبانه روزی شما ما را دلتنگ کرده است . خوبست برای گریه برنامه ای داشته باشید . یا شب گریه کنید یا روز. و اکنون از فاطمه (سلام الله علیها) منع اشک شده است . او که تنها می سوخت و چون شمع ذوب می گشت . هرروز از خانه خارج می شد تا به قبرستان شهداء می رسید و در آنجا گریه می کرد

پی نوشتها:

1- مجمع البحرین ، ص256 ، ماده شجر .

2- مفاتیح الجنان .

3- مناقب ابن شهر آشوب ، ج1 ، ص174 .

4- مناقب ابن شهر آشوب ، ج1 ، ص71 –بحا ج18 ، ص60 .

5- تاریخ طبری ، دارالمعارف ، ج2 ، ص344 .

6- مناقب ابن شهر آشوب ج1 ، ص60- بحار ، ج18 ، ص187 و ص 209 .

7- بحار الأنوار ، ج20 ، ص31 .

8- بحار الأنوار ، ج19 ، ص66-64.

9- بحار الأنوار ، ج43 ، ص27 .

10- همانجا .

11-

«اصحاب صفه » جمعی از یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودند که جایی

برای سکونت نداشتند و از شدّت فقر در ایوانی کنار مسجد پیامبر (صلی الله

علیه وآله) زندگی می کردند .

12- بحار الأنوار ، ج43 ، ص83 .

13- همانا وعده گاه گناهکاران جهنم است و آن هفت در ورودی دارد که هر جمعی از آن درها وارد جهنم می شوند .

14- قصص، آیه 60 .

15- بحار الأنوار ، ج43 ، ص88 .

16- لا تعجلوا دعاء الرسول بینکم کدعاء بعضکم بعضاً .

17- بحار الأنوار ، ج43 ، ص33 .

18- همانجا ، ص40 .

19- همانجا ، ص51 .

20- همانجا ، ص35 .

21- عذرا انصاري – نشریه پيام زن - شماره ي 8