سیاره ای که از دنیای مردگان بازگشت!

گروهی از

اخترشناسان به شواهد جدیدی دست یافته اند که اگر درست باشد، باعث می شود تا

سیاره فم الحوت b که پیش از این یک سیاره مرده تصور می شد، بار دیگر به

دنیای سیارات باز گردد.

این

تلسکوپ فضایی هابل بود که برای نخستین بار، وجود سیاره ای فراخورشیدی به

نام فم الحوت b را آشکار ساخت. اما اندکی پس از این کشف، اخترشناسان این

سیاره را یک دنیا مرده اعلام کردند و آن را به عنوان یک توده خاک بی ارزش

به کناری گذاشتند. اکنون ناسا ادعا کرده است که فم الحوت b به صورت یک

سیاره لفافه پوش (Shrouded Planet) به این دنیا بازگشته است.

به گزارش نیوساینتیست، فم الحوت ستاره درخشان و

جوانی است که تنها ۲۵ سال نوری از زمین فاصله دارد و در صورت فلکی حوت

جنوبی قرار دارد. در اطراف این ستاره، قرصی از گرد و غبار در حال چرخش است

که احتمالا از زمان شکل گیری ستاره باقی مانده  است؛ مکانی که برای شکل

گیری سیارات بسیار مناسب است.

داده های تلسکوپ فضایی هابل اعلام کرده اند که یک جسم درخشان در فضای خالی

موجود در این دیسک در حال گردش است؛ نشانه ای از وجود یک سیاره که مسیر خود

را در میان این خاکروبه های فضایی باز کرده است. این سیاره، نخستین سیاره

فراخورشیدی بود که کشف آن در نور مرئی انجام شده بود.

اما آزمایش های بعدی نشان می داد که این سیاره در

بستر مرگ است. هیچ تلسکوپ دیگری از جمله تلسکوپ فضایی فروسرخ اسپیتزر نیز

نتوانستند فم الحوت b را در عکس ها پیدا کنند. علاوه بر آن، داده های اصلی

هابل نیز بیانگر این بود که درخشندگی سیاره شدیدا متغیر است و با توجه به

موقعیتش در صفحه گرد و غبار اطراف ستاره، با سرعت زیاد غیرمنتظره ای در حال

گردش است. تمام این مسائل باعث شد اخترشناسان نتیجه بگیرند که این جسم

درخشان سیاره نیست، و تنها توده ای غبار سرگردان است.

اما تاین کوریه، اخترشناس دانشگاه تورنتو حاضر

نبود تا با پذیرش فم الحوت به عنوان یک روح آسمانی از آن دست بکشد. گروه وی

روش های تحلیلی جدیدی را برای داده های اصلی هابل به کار بردند و مشاهدات

تازه ای را با استفاده از تلسکوپ سوبارو در هاوایی انجام دادند. آنها از یک

روش پردازش تصویر مشابه روش گروه کشف کننده فم الحوت b استفاده کردند، که

نور ستاره را فیلتر می کند و مشاهده هر سیاره ای را آسان می سازد. گروه

تحقیقاتی همچنین یک روش پیشرفته تر را به کار بردند، روش فیلترسازی که هیچ

نشانه ای از تغییرات درخشندگی جسم را نشان نداد.

داده های جدید همچنین نشان می داد که جسم با سرعت

خاصی در حال حرکت است که مناسب یک سیاره است و نه یک توده غبار. کوریه می

گوید: «صادقانه بگویم که برای ما دقیقا مشخص نیست که نویسندگان اصلی ...

چطور در آن زمان به چنان نتایجی رسیدند.»

کوریه و گروهش فکر می کنند بهترین توضیح این است

که فم الحوت b سیاره ای است که اندکی از مشتری سنگین تر بوده، و در ابری از

غبار غوطه ور است. کوریه می گوید: «فم الحوت ممکن است در لفافه ای از غبار

پیچیده شده باشد، چرا که این سیاره هنوز توسط دسته ای از خرده سیارات، از

اندازه یک تخته سنگ گرفته تا اندازه یک سیارک احاطه شده است.» به گفته وی

وجود غبار توضیح می دهد که چرا این سیاره هنوز توسط تلسکوپ های فروسرخ فعلی

قابل شناسایی نیست. وی می افزاید این احتمال وجود دارد که اجرام اطراف آن

قمری باشند که در مرحله شکل گیری است.

با این وجود، نتایج کار آنها شاید به مثابه آخرین

میخ تابوت نباشد؛ چرا که محققان برای اینکه بتوانند فم الحوت b را به

دنیای زندگان باز گردانند، کماکان به داده های بیشتری نیاز دارند. اگر مدل

جدید درست باشد، فم الحوت b یکی از بزرگ ترین دلایل شهرت خود را از دست

خواهد داد: «نور سیاره به جای اینکه ناشی از خود سیاره باشد، از پوششی از

غبار سرچشمه می گیرد. این بدان معناست که این جرم دیگر در زمره دنیاهایی که

تصویر آنها پیش از این وجود داشته است قرار ندارد.»

محمود حاج زمان

گزارش :

خبر آنلاین (www.khabaronline.ir)